De orde van dienst:

Informele begroeting door een lid van de commissie

Overdracht van het woord aan de voorganger

Moment van stilte/stil gebed, inkeer tot God

Aansteken paaskaars     

Zingen         Gezang 289:1

Votum en groet              

Zingen          Psalm 25:2

Geloofsbelijdenis

Zingen         Evangelische Liedbundel 279

Gebed

Schriftlezing 2 Timoteüs 3:14-17

Zingen          Psalm 119:40

Overdenking         Thema: Het geheim van het Boek

Misschien heb je er thuis ook nog wel één liggen: zo’n Bijbel, waarin voorin wat geschreven is, op het schutblad zoals dat officieel heet.
Zo’n Bijbel hebben wij thuis ook: deze, onze Trouwbijbel. Ik zal het schutblad voorlezen:

Deze Bijbel is door de kerkenraad van de Hervormde Gemeente te Waddinxveen geschonken aan Kees van den Berg en Mirjam de Hek ter gelegenheid van de kerkelijke bevestiging van hun huwelijk. Namens de kerkenraad: ds. J.W. Goossen en T. Molenaar (de ouderling).

De tekst, onze trouwtekst, staat ook voorin: Filippenzen 2:5 ‘Laat die gezindheid bij u zijn, die ook in Christus Jezus was.’
Een tekst die ons tot op de dag van vandaag de weg gewezen heeft, in ons huwelijk, in ons gezin, in het hele leven.

Je zou kunnen zeggen dat Paulus in het gedeelte dat we gelezen hebben ook zo’n soort schutblad voor Timoteüs beschreven heeft…
Timoteüs is een medewerker van Paulus, maar hij heeft het intussen niet makkelijk. Het lijkt wel alsof alles hem weer bij de handen afbreekt. Paulus steekt hem een hart onder de riem. Ook in dat korte gedeelte dat wij uit zijn brief gelezen hebben, dat ‘schutblad’ zeg maar. Paulus schrijft daar: ‘Timoteüs, vergeet nou niet wat je allemaal al hebt meekregen, wat je van een aantal mensen hebt geleerd én dat je van jongs af aan vertrouwd bent met de Heilige Schriften, oftewel de Bijbel. Besef je wat je daarmee in handen hebt?! Besef je wat het geheim van dat Boek is? Laat me je het vertellen, Timoteüs…(vers 16) Elke schrifttekst is door God geïnspireerd.’
Dát is het geheim van dit Boek. Iedere tekst – en er staan er een hoop in. Maar al die Schriftteksten zijn door God geïnspireerd.
Betekent dat dat God aan de Bijbelschrijvers letterlijk gedicteerd heeft wat ze moesten opschrijven? Waren zij dus in feite het toetsenbord dat God intikte zeg maar? Nee, zo bedoelt Paulus het hier dus niet! Letterlijk staat hier dat elk Schriftwoord door God ‘beademd’ is. Gods adem zit er in! Terwijl het ménsenwoorden zijn: van een David, een Lucas, een Paulus, enz. Maar zoals je om te spreken toch echt adem nodig hebt. Ik bedoel: daar begint het toch mee: met adem, die langs de stembanden, door de vorming van de mond tot klank wordt. Zo is het allemaal met die adem van God, de Heilige Geest, begonnen. Hij is de oorsprong van de Bijbel. Maar niet in de zin van dat boek regelrecht uit de hemel kwam vallen, of dat mensen als een soort machine opschreven wat de Geest dicteerde. Nee, het ging door hen heen. De adem was de Geest; de klanken, de woorden, de zinnen zijn van hen, mensen. Waarom zouden er anders vier verschillende Evangeliën zijn? Waarom zouden er anders verschillen in de Bijbel staan? Dat heeft alles te maken met dat de Bijbel door mensen geschreven is. Gelukkig maar, zou ik zeggen. Het zijn mensenwoorden, geen esoterische geheimen, alleen voor de diep ingewijden te verstaan. Nee, het zijn menselijke woorden: herkenbaar dus voor ons mensen. We kunnen ons herkennen in wat die Psalmdichters bijvoorbeeld uitzingen en uitschreeuwen soms. We kunnen ons herkennen in de discipelen die soms sprakeloos stonden over Jezus’ woorden en daden. Het wordt in die Bijbel allemaal zo menselijk verteld. Godzijdank!
Maar het zijn wel mensenwoorden met een geheim, namelijk dit: dat ze beademd zijn door God zelf, door Zijn Heilige Geest. De oorsprong van die woorden is Hij. Ja, eigenlijk moet je net als bij Jezus ook met betrekking tot de Bijbel met twee woorden spreken: menselijk en goddelijk. En natuurlijk heeft het laatste nadruk, want God zelf spreekt door die woorden heen, nog steeds, want Zijn adem zit in die woorden.

‘Ja, dat is allemaal mooi en aardig. Maar wie zegt nou dat dit waar is?! Is dit in feite niet een hele slimme truc van die Paulus en van het christendom na hem om zo die Bijbel extra gezag te geven: het is Gods Woord. Basta. Dat heb je maar te geloven.’

Nee, je hoeft het niet te geloven. Je mag het geloven. En ik zou zeggen, neem de proef maar op de som. Als je die Bijbel onbevangen gaat lezen, bijvoorbeeld in de Evangeliën, je leest over Jezus. En je pakt ook eens een Psalm. Of zo’n prachtig verhaal uit het Oude Testament. Dan is er best veel vreemd en onbekend, maar tegelijk mag je ook ontdekken: het gaat niet alleen over toen, en over anderen. Nee, het gaat ook over nu, over mij! Dat komt omdat God zelf er doorheen spreekt, erdoorheen wil spreken, ons aan wil spreken. Of zoals Luther, een bekende christen van al wat langer geleden, zei: ‘De Bijbel is levend; hij spreekt tot mij; hij heeft voeten en rent mij achterna; hij heeft handen en pakt mij beet.’ Plastisch gezegd, maar ook heel raak, want zo persoonlijk, zo levend, zo actueel is de Bijbel. Omdat de persoonlijke God zelf er door heen spreekt, de Levende, die hoogst actueel is en blijft. Dat is het geheim van dat Boek.
En waar gaat het dan over? Wat is Gods doel met die Bijbel? Dat brengt vers 15 onder woorden: ‘dat ze je wijsheid kunnen geven, zodat je wordt gered door het geloof in Jezus Christus.’ Geloof in de Here Jezus Christus, dat is het grote doel van de Bijbel, en daardoor de redding, voor nu en voor straks.
Het doel is dus bijvoorbeeld niet om uit de Bijbel allerlei wetenschappelijke kennis te halen, over de exacte oudheid van de aarde bijvoorbeeld, of hoe het heelal precies in elkaar steekt. Nee, God gaf ons de bijbel niet als een historisch handboek, of om onze exacte kennis te vergroten van bijvoorbeeld het heelal of het ontstaan van de wereld.
Nee, de bijbel is een geloofsboek. De Bijbel is bedoeld om ons geloof te voeden en om ons geloof te vormen. Ons geloof in de Here Jezus Christus. Hij is de kern van de Bijbel, van dat boek. Of beter gezegd: van die boeken. Want Bijbel komt van ‘biblia’, en dat betekent: ‘boeken’. De bijbel wordt gevormd door een hele bibliotheek, van 66 boeken, met een enorme verscheidenheid.
Ik las ergens het beeld van een oude stad met vele straten en straatjes. Je zou er in kunnen verdwalen …. ware het niet, dat al die verschillende straten leiden naar de markt, het centrum van de stad, net als hier in Gouda. Zo is de Bijbel vol met verschillende boeken, geschreven door verschillende mensen, geschreven in verschillende tijden met het oog op verschillende situaties. Nu zou je wanhopig de weg in al die boeken kwijt kunnen raken, ware het niet dat je telkens weer door al die teksten heen het gelaat van Jezus ziet oplichten. In Jezus ontmoeten we de wil van God, zijn liefde voor ons mensen. Hij is het centrum.
Met andere woorden, als we Hem niet zoeken als we de Bijbel lezen, dan verdwalen we in die Bijbelstad. Als we de Bijbel lezen zonder Jezus daarin te ontmoeten, blijft het leeg en zinloos.
Hoe lezen we de Bijbel? Als het echt met verlangen is om God beter te leren kennen, om Jezus te ontmoeten, dan zul je merken dat die Bijbel dat geheim in zich heeft, dat Hij zich daarin laat vinden, dat Zijn adem in de woorden verborgen ligt. Waar we echt van opademen, die ons in de ruimte stelt: de ruimte van vergeving, van bevrijding, van aanvaarding.
Dat is niet zweverig of zo. Nee, Paulus schrijft niet voor niets in vers 16 – en ik citeer het nu uit een andere vertaling – dat het schriftwoord nuttig is. Dat vind ik zo’n heerlijk praktisch woord: nuttig. Met andere woorden: ‘Wat heb je d’r aan, aan die Bijbel?’
Nou, schrijft Paulus, het is nuttig om te onderricht te geven, om dwalingen en fouten te weerleggen en om op te voeden tot een deugdzaam leven. Onderricht geven en  weerleggen, dat heeft vooral met de inhoud van het geloof te maken. Wat geloven we wel en wat niet? Dat verzinnen we zelf niet, nee daarvoor zijn we aangewezen op de Bijbel. Tegelijk heeft de Bijbel niet alleen met de inhoud van het geloof te maken, maar ook met de praktijk, hoe het vorm krijgt in onze levensstijl. De Schrift is ook nuttig om te ‘op te voeden tot een deugdzaam leven.’ Een deugdzaam leven dat is niet braaf of burgerlijk, nee dat is: niet voor jezelf leven, maar voor God en voor de mensen om je heen, en dat zou ook wel eens heel tegendraads kunnen zijn, als het nodig is. De Bijbel heeft dus ook alles met ethiek, met ons handelen te maken. Het Woord wil immers niet alleen gehoord worden, maar ook gehoorzáámd. Ook dit is hoogst actueel, want vandaag de dag lezen veel mensen nog maar één Bijbel zeg maar, niet die in boekvorm, deze dus, maar die van ons leven. Daarom hoop ik dat ze het daar juist wel zien, zodat ze ook nieuwsgierig worden naar de inspiratie daarvoor: dat Boek zelf, dat Boek met dat grote geheim, Gods adem, Hij zelf.

En daarom ben je met dat Boek ook nooit klaar, is het ook nooit uit. Dat las ik ook op een schutblad van een hele oude Bijbel. Maar het is nog echt niet de tijd. Integendeel:

‘Hoe meer je in mij zoekt
hoe meer je in mij vindt.
Hoe meer je in mij leest
hoe meer je me bemint.’

Amen

Muzikaal meditatief moment door pianist

Zingen         Gezang 326:1,4

Dankgebed en voorbeden

Zingen         Evangelische Liedbundel 168:1,4,6

Zegen