welkom en mededelingen
zingen Opwekking 764 De Zegekroon
stil gebed
votum en groet
zingen Psalmen voor Nu 130
gebed
schriftlezingen 1 Kronieken 25:1-8 en Openbaring 5:9-16.
zingen Opwekking 428
verkondiging ‘Daar zit muziek in!’
Gemeente van Jezus Christus,
‘Music was my first love and it will be my last. Music of the future and music of the past.’ Aldus de beginregels van het liedje Music van John Miles. Ik weet niet of jullie dat kennen, maar het is nog steeds een populair nummer. Vooral het slot van het nummer, met die strijkers, doet hardop mee neuriën.
In dit liedje wordt de liefde voor de muziek bezongen. Beetje overdreven natuurlijk, die tekst. Ik bedoel: music als first love, als eerste liefde en ook als laatste liefde. Nee, zo kan ik het niet meemaken: ik houd meer van Mirjam en ook van de Here God. Hij is mijn eerste liefde en de laatste. En hopelijk ook van jou.
Maar toch, muziek kan zeker ook een liefde zijn, een grote liefde. Want wat kan muziek veel in je oproepen. Mooi tokkelend gitaarspel of subtiele pianoakkoorden: ze kunnen je zo rustig maken. Een scheurende saxofoon of een goede beat, ze kunnen een saaie autorit een stuk spannender maken, of nieuwe energie geven bij het sporten. Een heel orkest of een majestueus orgel dat toewerkt naar een machtig slotakkoord, het kan je verpletteren, in positief opzicht dan. Kortom: muziek kan je diepste gevoelens raken: je blij maken of juist een beetje triest, diep ontroeren of je er weer helemaal bovenuit tillen. En een aantal van jullie vertelde dat ze juist bepaalde muziek draaien om zich beter te concentreren bij het leren: focus-muziek noem je dat. En wie van jullie heeft nooit eens heel hard gezongen als hij ergens in het donker liep en eigenlijk best heel bang was? Muziek, een goed medicijn tegen angst!
Natuurlijk, muziek kan ook verkeerd zijn. Qua tekst dan. Op de catechisatie vertelden verschillende van jullie hier voorbeelden van. Bijvoorbeeld zo’n liedje Ik ben een kind van de duivel o.i.d. Eén van jullie zei: ‘Als dat klinkt, dan verlaat ik de dansvloer. Ik kan dat niet aanhoren.’ Terecht.
Maar vanavond gaat het juist over de mooie en de positieve kant van muziek, want Larry Norman zei het ooit al: ‘Why should the devil have all the good music?! – Waarom zou de duivel al de goede muziek hebben?!’
Muziek komen we ook in de Bijbel tegen. En hoe belangrijk muziek daar is in de dienst aan God blijkt ook in 1 Kronieken 25, dat op het eerste gezicht wat droge hoofdstuk, met al die namen, waar je bijna je tong over breekt. Maar juist dit hoofdstuk was het favoriete Bijbelgedeelte van niemand minder dan Johan Sebastiaan Bach! Omdat hij hier de geweldige waarde van muziek, voor God en mensen, zo in terug vond. David wijst mensen aan die vrijgesteld worden om muziek te maken en te zingen in de tempel: 24 ploegen van 12 man, die in wisseldienst – in ploegendienst dus – het volk mogen voorgaan en begeleiden in het zingen tot eer van God. Zo belangrijk is de muziek dus, dat daar apart mensen voor worden aangesteld en vrijgesteld. En laten we de Psalmen niet vergeten, waar keer op keer wordt opgeroepen om de Here God te prijzen. Op catechisatie lazen we de laatste, dat jubelende slotakkoord van Psalm 150, en we ontdekten daar die hele rij aan instrumenten, die daar opgesomd worden om God mee te loven: bazuin, harp en citer, tamboerijn, snarenspel en fluit, cimbalen. Een heel orkest. Het mag allemaal meedoen in de lof op de Here God. Ook nu nog trouwens.
En – even een hele grote sprong – ook in het laatste Bijbelboek komen we de muziek tegen. In Openbaring, waar de apostel Johannes, veel te zien krijgt, zelfs een blik in de hemel in hoofdstuk 5. Daar ziet hij hoe de mensen in de hemel, en de engelen, het Lam, de Here Jezus Christus, loven en aanbidden, spelend op de lier.
Kortom: de Bijbel laat ons zien hoe belangrijk de muziek is. Ze is een gave van God. Bedoeld om Hem te eren, om vreugde te brengen in het bestaan, maar ook rust en ontspanning. Denk aan het harpspel van David bij de gekwelde Saul.
Er zit dus ook muziek in de Bijbel! Vooral die speciale vorm van muziek, die zingen is. Zingen, dat is een melodie combineren met een tekst. Zingen, dat is eigenlijk zoiets bijzonders, dat we ook zomaar kunnen doen, op ieder moment. We dragen immers dat instrument, dat God ons allemaal heeft gegeven, onze stem, bij ons. En als die het niet meer doet, kan het nog zingen in ons hart. Maar goed met dat instrument van onze stem en ons hart erbij, kunnen we, mogen we zingen.
Willem Barnard, één van de dichters van het Liedboek, heeft er een prachtige omschrijving voor: ‘zingen is onze adem offeren.’ Ja, ook zo’n geschenk van God: onze adem, onze levensadem, die mogen we terugofferen aan God. Dat gebeurt als we zingen. Goed om dat elke keer weer te beseffen. Het zal ons zingen misschien een stuk minder gedachteloos kunnen maken. In Psalm 150 staat het ook expliciet: Alles wat adem heeft (daar valt dus echt niemand buiten, ook niemand die vanavond hier zit: voel maar op de borst, in de keel, je hebt adem, je leeft) iedereen die adem heeft, wordt opgeroepen om God te loven.
‘Maar waarom, waarom zou ik God loven? Waarom zou ik zingen, en mijn adem aan de Here God offeren?’ Omdat Hij het wil, omdat Hij er van geniet! Er staat ergens in de Psalmen dat God troont op de lofzangen van zijn volk. Onze lof is Zijn troon, daar voelt Hij zich thuis. Hij is het ook waard. Hij is immers de Allerhoogste en tegelijk de meest Nabije. Hij heeft alles gemaakt en Hij heeft er in de Here Jezus alles aan gedaan en blijft er alles aan doen om ons tot Zijn kinderen te maken en te houden. Dus, waarom zou ik God loven? Voor Hem. Een Psalmregel zegt: ‘Ziel, gij zijt geboren tot zingen voor de Heer uw God.’ Je bent er voor geboren, om te zingen voor God de Heer. En daarom is het eigenlijk onbegrijpelijk dat er mensen zijn die niet willen zingen, die hun mond houden. Je bent er voor geboren!
En trouwens, als je zingt, mag je meedoen in een enorm groot koor. Hier in de kerk, maar ook met die miljoenen anderen op deze aarde die hetzelfde doen: zingen voor God en met elkaar. En dan hebben we het nog niet over de hemel, waar ontelbare heiligen en engelen hetzelfde doen, in alle volmaaktheid. In dat enorme koor – boven en beneden – mag je dus meedoen als je zingt!
Dat is toch al een reden om naar de kerk te gaan? Want daar wordt gezongen. Of je nu wilt of niet. De liederen zijn opgegeven. Mensen zingen en je mag meedoen, hoe je je ook voelt, wie je ook bent. Meedoen in dat grote koor. Meedoen, omdat de Here God dat wil, omdat Hij het waard is. Nee, je hoeft je bij de kerkdiensten – of dat nu een gewone kerkdienst is of een jongerendienst – je hoeft je bij de kerkdiensten niet alleen af te vragen: wat heb ik er aan, maar wat heeft God er aan? Dat is veel wezenlijker! Zo gedacht – en dat is ook bekering, om je focus te verleggen van ‘wat heb ik er aan?’ naar ‘wat heeft God er aan?’ en trouwens ook ‘wat hebben anderen er aan?’- zo gedacht, moet je volgens mij wel een hele goede reden hebben om bij wat voor een dienst dan ook weg te blijven!!!!
Dat is het mooie van de kerk: er wordt gezongen, hoe je je zelf ook voelt. En dan kan het gebeuren dat je eigenlijk met tegenzin komt, of dat je hoofd en je hart zo vol zitten met van alles: zorgen, verdriet, boosheid, onverschilligheid. En dat er dan een lied wordt gezongen dat precies op jou slaat. Misschien had je dat lied al tig keer gezongen, maar zo heb je het nog nooit ontdekt: het verwoordt dat, waar je zelf geen woorden voor vond. En je wordt meegenomen door dat lied, er door opgetild.
Wel eens meegemaakt? Prachtig. Dat is de kracht van het lied. Dat is het geweldige van zingen. Of zoals de al genoemde Barnard het zo mooi zegt: ‘zingen moet niet zozeer worden beschouwd als uiting, maar als inning van het geloof.’ Ja, juist door te zingen, mag je je het geloof te binnen brengen, middenin je twijfels, middenin je donkerste gevoelens. Zoals ooit die vrouw die in één jaar drie kinderen had verloren tegen haar predikant zei: ‘Dominee, u zult het niet begrijpen, maar toen we de laatste hadden weggebracht heb ik me geschaamd, want ik liep te zingen, maar, u zult niet verstaan hoe of wat dat eigenlijk ging – dominee, ik zong niet, maar het zong in mij.’ Zoiets kan ook ons gebeuren, door de kracht, door het geheim van het zingen. Gods geheim.
Er zit muziek in de kerk. Dat thema nemen we vanavond niet alleen letterlijk. ‘Er zit muziek in de kerk’ betekent ook: daar gebeurt wat! En zo is het. De diensten, de Bijbelkringen, de catechisaties, de clubs, de verenigingen, de koren, enz. enz. Er zit muziek in de kerk. En iedereen mag daarin meedoen. Of hij of zij nu bij wijze van spreken zingt als een nachtegaal of juist meer als een krassende kraai. Of je nu makkelijk praat of juist helemaal niet. Of je een doener bent, of meer een denker. Jong of oud. Ziek of gezond. Getrouwd of alleengaand. Diep gelovig of een twijfelaar. Hoe, wie, wat dan ook: iedereen mag meedoen in dat grote koor dat de gemeente is, ieders instrument mag bij wijze van spreken meeklinken in dat grote orkest van de kerk. Denk niet: ‘maar ik klink nergens naar, ik heb niets te vertellen, ik stel niets voor.’ Nee, alles wat adem heeft, u, jij en ik mogen meedoen, om zo met elkaar een prachtige symfonie te laten horen: vanuit de partituur van Gods Woord, gestemd door de Heilige Geest, verbonden door de liefde van Christus. Een prachtige symfonie, die aanstekelijk werkt. Nee, niet tot onze eer, niet tot glorie van onszelf, zo van: Kijk die mensen eens! Die Pauluskerk, of waar je dan ook bij hoort: geweldig! Nee, tot eer van God. Ik had het eerder al over Johan Sebastiaan Bach. Wat heeft die niet voor een prachtige muziek geschreven. Ik zou bijna zeggen: onsterfelijk mooie muziek. Maar weet je wat hij boven ieder muziekstuk schreef, of het nu voor de kerk geschreven was, of voor de concertzaal. Of het nu de Matteüspassion was of de Koffiecantate. Drie letters schreef hij boven al zijn muziek: S.D.G. Soli Deo Gloria. Aan God alleen de eer.
Zullen we dat ook boven al onze activiteiten zetten, boven alle diensten, boven heel ons leven: Soli Deo Gloria. Aan God alleen de eer! Hij is het waard. Hij die ons de adem gaf, de muziek, en onze stem. Halleluja! Amen
zingen Build Your Kingdom
kijken en luisteren naar The Time Has Come van The Choir
geloofsbelijdenis
zingen 1) Zie slechts op Hem in de bewerking van Joke Buis 2) In U weet ik wie ik ben van Hillsong
dankgebed en voorbeden
collecte
zingen Oceans van Hillsong
zegen
Voor een leesdienst in onze kerk zou ik graag gebruik willen maken van deze verkondiging. Uiteraard wil ik dit niet doen zonder toestemming.
Van wie is deze overdenking?
Beste Johan, dat is prima hoor. De preek is van mijn hand: ds. Kees van den Berg (voorganger van de Pauluskerk te Gouda)
Waarvoor dank!